Składniki odżywcze takie jak witaminy i sole mineralne mają ogromne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Już nawet niewielkie niedobory mogą prowadzić do pogorszenia samopoczucia i stopniowego upośledzania pracy narządów wewnętrznych. Podstawą odpowiedniego poziomu witamin i minerałów jest utrzymywanie zdrowej, zbilansowanej diety. Zdarza się jednak, że w organizmie występują deficyty składników odżywczych, w związku z czym konieczne jest wprowadzenie suplementacji. Jaki jest wpływ witamin na ludzki organizm i po czym poznać niedobory składników odżywczych? Jakie witaminy i minerały warto suplementować? Czytaj dalej i dowiedz się więcej!
Rola witamin i ich wpływ na organizm
Witaminami nazywamy związki organiczne mające wpływ na prawidłowy przebieg wielu procesów metabolicznych. U człowieka witaminy są związkami egzogennymi, co oznacza, że organizm nie jest w stanie ich samodzielnie wytworzyć i konieczne jest ich dostarczanie wraz z pożywieniem. Co istotne, główną funkcją witamin jest regulowanie zachodzących w ciele procesów, zatem każdy niedobór tychże związków może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Witaminy dzielimy na te rozpuszczalne w wodzie i rozpuszczalne w tłuszczach. Składniki rozpuszczalne w wodzie nie są magazynowane w ciele człowieka, a ich nadwyżka wydalana jest wraz z moczem. Co ważne, zapotrzebowanie na ten typ witamin jest duże, jednak składniki należy przyjmować często, w niewielkich ilościach. Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach z kolei są przechowywane w tkance tłuszczowej, a do ich wydalania dochodzi znacznie rzadziej. Ich nadmiar może prowadzić do toksyczności, dlatego ważne jest wykonywanie regularnych badań krwi i kontrolowanie poziomu tych składników w organizmie.
Warto wiedzieć, że witaminy i minerały mają ogromne znaczenie dla pracy nie tylko narządów wewnętrznych, ale także wszystkich znajdujących się w ciele tkanek, płynów i enzymów. Składniki odżywcze regulują funkcje wzroku, mózgu, mięśni, kości, a także odpowiadają za pracę serca, mózgu i układu trawiennego. Ponadto niektóre składniki mineralne biorą udział w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, a także są budulcami enzymów, hormonów, paznokci, zębów, czy włosów.
Jak rozpoznać niedobory witamin? Przyczyny niedoborów witamin
W momencie, gdy w organizmie dochodzi do niedoborów witamin, można zauważyć takie symptomy jak pogorszona odporność, problemy z koncentracją i pamięcią, osłabienie paznokci i włosów, pogorszenie wyglądu skóry, a także regularne skurcze mięśni. Ponadto deficyt składników odżywczych wiąże się z wystąpieniem problemów ze snem, ciągłym uczuciem zmęczenia, pogorszeniem wzroku, czy pojawieniem się anemii. Warto podkreślić, że niedobór witamin może prowadzić nawet do wystąpienia depresji.
Podejrzewając niedobór witamin, warto wykonać badanie krwi z oznaczeniem ilości tych związków organicznych w organizmie. Dokładne wyniki badań pozwolą określić, jakich witamin powinno znaleźć się więcej w codziennej diecie. Przyczynami deficytów witamin są między innymi nieprawidłowa dieta, niezdrowy styl życia, a także negatywne nawyki żywieniowe. Warto wiedzieć, że braki witamin mogą być związane także z codziennymi zachowaniami. Przykładowo, do niedoborów witaminy D3 dochodzi w sytuacji zbyt małej ekspozycji na słońce.
Kiedy codzienna suplementacja witamin jest konieczna?
Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu suplementacji, należy wykonać badania krwi i skonsultować je ze specjalistą, który przedstawi zalecenia dotyczące zażywania witamin i minerałów. Suplementy diety należy wprowadzić, kiedy codzienne odżywianie się nie dostarcza organizmowi niezbędnych składników odżywczych. Mowa tu między innymi o przebywaniu na specjalnych dietach (np. diecie bezmięsnej, czy eliminującej białka mleka krowiego), a także o regularnym spożywaniu ubogich w składniki odżywcze produktów. Pomocną w skompletowaniu koszyka z suplementami może okazać się drogeria online, umożliwiająca zrealizowanie zakupów bez wychodzenia z domu.
Jakie witaminy i minerały warto suplementować?
Podstawą uzupełniania niedoborów witamin i minerałów jest zbilansowana dieta. Przed wprowadzeniem suplementacji warto więc przyjrzeć się codziennym posiłkom i uzupełnić je o elementy zawierające potrzebne związki organiczne. Chcąc jednak zintensyfikować działanie zdrowej diety, warto suplementować takie składniki jak witaminy na odporność, czy minerały odpowiedzialne za prawidłową pracę wszystkich narządów. Do często suplementowanych należą:
- Witamina D – Ułatwia wchłanianie żelaza i odgrywa ważną rolę w tworzeniu tkanek kostnych. Może mieć pozytywny wpływ na odporność, pomagając organizmowi w walce z chorobą. Ponadto może chronić przed osteoporozą i skokami ciśnienia, a także wspierać pracę mózgu.
- Witamina C – Jako że bierze udział w syntezie kolagenów, witamina C wspiera prawidłową pracę naczyń krwionośnych, skóry, kości i zębów. Składnik ten ułatwia wchłanianie żelaza, a dodatkowo może zapobiegać chorobom oczu, układu krążenia, czy problemom prenatalnym.
- Witaminy z grupy B – Odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a najwięcej tych związków organicznych można znaleźć w produktach pochodzenia zwierzęcego. Witaminy z grupy B wspierają pracę mózgu, serca, mięśni, a także dbają o prawidłową pracę błon śluzowych i zdrowie tkanek takich jak paznokcie, skóra, czy włosy.
- Witamina E – Jej zadaniem jest ochrona czerwonych krwinek przed przedwczesnym rozpadem i uczestnictwo w transporcie tlenu do komórek mięśniowych, co ma pozytywny wpływ na wydolność mięśni. Ponadto witamina E uznawana jest za składnik młodości, gdyż może wykazywać działanie opóźniające starzenie się tkanek.
- Wapń – To podstawowy budulec kości i zębów, dlatego jego suplementację zaleca się szczególnie w przypadku wykluczenia z diety nabiału. Ponadto wapń odpowiada za regulację pracy układu nerwowego, prawidłowe wydzielanie hormonów i wydajną pracę mięśni.
- Magnez – Ma wpływ na przewodnictwo nerwowe i prawidłową pracę układu sercowo-naczyniowego. Ponadto zadaniem magnezu jest regulacja kurczliwości mięśni, a także wywieranie wpływu na poziom glukozy i insuliny w organizmie.
- Żelazo – Jego zadaniem jest dostarczanie tlenu do narządów i mięśni człowieka. Ponadto składnik ten jest wymagany do regeneracji tkanek i ich prawidłowego wzrostu. Żelazo ma także pozytywny wpływ na odporność organizmu i zmniejszanie uczucia zmęczenia.
- Jod – Ma pozytywny wpływ na przemianę materii i proces dojrzewania komórek. Suplementacja jodu jest zalecana szczególnie kobietom w ciąży, a także w przypadku dostrzeżenia objawów takich jak wypadanie włosów, łamliwość paznokci, czy obniżenie odporności organizmu.
- Cynk – Może mieć pozytywny wpływ na wzmacnianie odporności, a także może wykazywać działanie przeciwzapalne. Jego suplementację zaleca się szczególnie w przypadku przeziębienia lub grypy. Ponadto zadaniem cynku jest regulowanie rozwoju układu kostnego i dbanie o prawidłowy wzrost paznokci czy włosów.
- Kwas foliowy – Odpowiada za prawidłową pracę układu krwiotwórczego i nerwowego. Bierze udział w procesach rozwoju, wzrostu i rozmnażania się komórek. Jego suplementacja zalecana jest w szczególności kobietom w ciąży, gdzie wówczas kwas foliowy zapobiega powstawaniu wad płodu takich jak rozszczep kręgosłupa, przepuklina układu nerwowego, czy bezmózgowie.
Podsumowanie
Na suplementację witamin i składników mineralnych decyduje się coraz więcej osób. Wzrost suplementacji można zauważyć szczególnie jesienią i zimą, kiedy dostrzega się spadek odporności i podatność na choroby wirusowe i bakteryjne. Przed wprowadzeniem suplementów diety, warto wykonać badania krwi i ustalić ze specjalistą zarówno częstotliwość stosowania witamin, jak i ich dawki. Ponadto nie należy zapominać o dbaniu o zdrową, zbilansowaną dietę, która jest najlepszym źródłem wszystkich niezbędnych składników odżywczych.