30 września 2023 roku w Poznaniu odbyło się V Forum Serce Pacjenta zorganizowane przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Jak co roku wydarzenie zgromadziło pacjentów ze schorzeniami serca i naczyń oraz ich bliskich. Można było wykonać szereg badań diagnostycznych a ich wyniki skonsultować z ekspertami. Do dyspozycji uczestników byli lekarze kardiolodzy i pielęgniarki oraz przedstawiciele organizacji pacjentów, którzy służyli poradami jak lepiej zadbać o zdrowie. Podczas sesji inauguracyjnej Forum przedstawiono wyniki anonimowegobadania ankietowego Forum Serce Pacjenta. Główny wniosek z badania brzmiał: współczesny pacjent kardiologiczny w Polsce jest gotów wziąć odpowiedzialność za siebie i aktywnie zaangażować się w terapię, stawiając na rzetelną edukację i formy leczenia zgodne z aktualną wiedzą medyczną.
Po zdrowie świadomie i nowocześnie
Darmowe konsultacje i badania diagnostyczne, kreatywne warsztaty edukacyjne, pokazy pierwszej pomocy, porady dotyczące zdrowego żywienia, prezentacje organizacji działających na rzecz pacjentów i spotkania z najwybitniejszymi w Polsce kardiologami a także panele dyskusyjne z udziałem zaproszonych ekspertów oraz interesariuszy polskiego systemu opieki zdrowotnej złożyły się na program V Forum Serce Pacjenta, które w tym roku odbyło się 30 września 2023 roku na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Bezpłatne pomiary ciśnienia i tętna, pomiar masy ciała, BMI oraz obwodu talii, badanie zawartości dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu, badanie lipidogramu, badanie glukozy oraz hemoglobiny glikowanej, ocena wskaźnika albumina/kreatynina w moczu a także konsultacje lekarskie i pielęgniarskie jak co roku wzbudziły duże zainteresowanie uczestników.
Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się interaktywne animacje video, ogólnodostępne punkty konsultacyjne i stoiska organizacji pacjentów. W tym roku szczególną uwagę zwrócił kącik dla dzieci i występ rapera Mixera z treściami prozdrowotnymi dostosowanymi formą i treścią do upodobań młodszych uczestników. Wszystkie atrakcjecieszyły się dużym uznaniem pacjentów kardiologicznych oraz ich bliskich. Uczestnicy V Forum Serce Pacjenta docenili różnorodną i nowoczesną ofertę w zakresie nowoczesnej profilaktyki i edukacji kardiologicznej. Opinie uczestników potwierdziły wyniki anonimowego badania ankietowego V Forum Serce Pacjenta: chcemy dbać o zdrowie świadomie i nowocześnie.
Opieka kardiologiczna: w obliczu wyzwania
W tegorocznej edycji ankiety skierowanej do pacjentów kardiologicznych wzięło udział 289 respondentów. Dla blisko dwóch trzecichankietowanych obecna dostępność opieki kardiologicznej w Polsce okazała się niezadowalająca („średnia”: 28,9 proc. odpowiedzi, „niewystarczająca” 30,1 proc., „zła”: 17,6 proc.). – W ankiecie pytaliśmy pacjentów o ich ocenę dostępności badań i konsultacji specjalistycznych, w tym czasu oczekiwania na wizytę u kardiologa. Okazało się, że dostępność nie jest zadowalająca a terminy oczekiwania na wizytę u specjalisty bywają nieakceptowalnie długie. To wciąż obszar, który wymaga doskonalenia, chociaż trzeba przyznać, że sytuacja się poprawia. Warto tu wskazać między innymi inicjatywy takie jak program pilotażowy Krajowej Sieci Kardiologicznej oraz Program Opieki Koordynowanej w POZ, którewychodzą naprzeciw wskazywanym przez pacjentów wyzwaniom–mówiprof. dr hab. n. med. Ewa Straburzyńska-Migaj, kierująca pododdziałem niewydolności serca w I Klinice Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego V Forum Serce Pacjenta.
Profilaktyka kardiologiczna dla każdego 65+
Według 92 proc.ankietowanych każdy powyżej 65. roku życia powinien być skierowany na profilaktyczne badania kardiologiczne do specjalisty kardiologa. Zdaniem ekspertów taka opinia pacjentów ma uzasadnienie kliniczne: wiele schorzeń układu sercowo-naczyniowego jest powiązanych z wiekiem. W wielu przypadkach podstawą skutecznej terapii jest możliwie wcześnie postawiona diagnoza. To szczególnie istotne w przypadkach takich chorób, które długo nie dają odczuwalnych dla pacjenta objawów albo mają tak zwany niemy przebieg. To na przykład bezobjawowe (nieme) migotanie przedsionków, które niewykryte i nieleczone może doprowadzić do powikłań takich jak udar niedokrwienny mózgu, kalectwo i śmierć.
95,2 proc. ankietowanych przyznało, że pacjent powinien czuć się odpowiedzialny za swoje leczenie i uczestniczyć w procesie terapii w sposób aktywny. Czy leczenie powinno być realizowane w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) – poradni kardiologicznej czy też może być prowadzone w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) – w tym przypadku zdania respondentów były podzielone. Za możliwością kontynuowania terapii po uprzedniej wizycie w poradni kardiologicznej było 43,9 proc ankietowanych, 38,4 proc. było jednak przeciwnego zdania. Brak opinii w tej sprawie zadeklarowało 17,6 proc. ankietowanych. Zdaniem ekspertów niedawno wprowadzone możliwości diagnostyki i kontynuowania terapii w ramach POZ są wciąż dla pacjentów nowością, z która trzeba się oswoić, by docenić jej zalety: większą dostępność opieki, możliwość uzyskania szybszej porady lekarskiej, usprawnienie ścieżki leczenia.
Telemedycyna – to działa!
Teleporada jako forma kontaktu z personelem medycznym, rozpowszechniona w czasie pandemii COVID-19,zdaniem pacjentów powinna pozostać jedną ze stałych możliwych form opieki zdrowotnej.
–Za pozostawieniem na stałe opcji konsultacji w formie teleporady było 68,9 proc. respondentów. 22,8 proc. ankietowanych było przeciwnego zdania, ten odsetek wiążemy jednak z takimi opiniami, które jako klinicyści słyszymy od pacjentów na co dzień w poradniach: teleporada nie jest złotą receptą na wszystko. To oczywiście prawda, ale jednocześnie jest to cenna forma kontaktu na linii lekarz-pacjent, kiedy trzeba odpowiedzieć tylko na krótkie pytanie chorego lub wystawić receptę na stale przyjmowane leki. Oczywiście cykliczne kontrole lub nagłe zaostrzenia bezwzględnie wymagają stacjonarnego trybu opieki – mówi dr n. med. Magdalena Dudek z Oddziału Kardiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Poznaniu, członkini Komitetu Organizacyjnego V Forum Serce Pacjenta.
Czy polski pacjent kardiologiczny jest więc z telemedycyną za pan brat? Okazuje się, że niekoniecznie. Niekorzystanie z telemedycznych form opieki zadeklarowało 60,2 proc pacjentów. Spośród 39,8 proc. ankietowanych, którzy z tego typu rozwiązań korzystają, najwięcej ankietowanych wskazało różnego rodzaju opaski, zegarki i inne technologie noszone na ciele, które monitorują różne parametry zdrowotne (ang. wearables) -smartwatcha używa 59,6 proc. ankietowanych.
Edukacja kardiologiczna: stawiamy na pewne źródła informacji
Na pytanie o ocenę swojego poziomu wiedzy na temat chorób kardiologicznych „niewystarczający” wskazało 21,5 proc. ankietowanych, odpowiedź „średni” wskazało 38,8 proc. respondentów.
– Wyniki ankiety V Forum Serce Pacjenta pokazują, że w dziedzinie edukacji kardiologicznej wciąż mamy wiele do zrobienia. W odniesieniu do wyników ankiet przeprowadzanych w ramach Forum w latach ubiegłych zauważamy jednak pozytyw: jeśli nawet nie wiemy, to już doskonale wiemy, gdzie szukać. Przysłowiowy Doktor Google okazał się narzędziem służącym jedynie do wyszukiwania rzetelnych źródeł informacji. Nie ufamy przypadkowym treściom. To serwisy towarzystw naukowych, broszury wydane pod ich patronatem czy strony organizacji pacjentów respondenci uznali za najbardziej wiarygodne – zaznacza dr hab. n. med. Marta Kałużna-Oleksy z I Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, członkini Komitetu Organizacyjnego V Forum Serce Pacjenta.
Wśród osobowych źródeł informacji tak, jak w roku ubiegłym, ankietowani wskazali jako najbardziej wiarygodne kolejno: lekarza kardiologa, lekarza rodzinnego, pielęgniarkę. To specjalistów pacjenci pytają o możliwości terapii chorób serca i naczyń zgodne z aktualną wiedzą medyczną.
Jako cenne źródło wiedzy i wymiany doświadczeń z innymi pacjentami kardiologicznymi wskazano organizacje pacjentów i wydarzenia edukacyjne takie jak Forum Serce Pacjenta.
– W imieniu pacjentów serdecznie dziękujemy Organizatorom za kolejną edycję Forum Serce Pacjenta. Wiedzę, jaką można pozyskać na spotkaniu, doświadczenia, jakie można wymienić z innymi pacjentami o podobnej historii są bezcenne dla poprawy warunków terapii. Mamy lepszą wiedzę i lepsze nastawienie, motywację. Atmosfera spotkania jest niepowtarzalna, warto to przeżyć osobiście. Dla tych pacjentów, którzy chcą zapoznać się z formułą wydarzenia i wszystkich tych, którzy są ciekawi dodatkowych materiałów edukacyjnych przygotowanych dla uczestników serdecznie zapraszamy na stronę www.sercepacjenta.pl – mówi Karolina Odważna, prezes Stowarzyszenia ICDefibrylatorzy.
Poniżej przedstawiamy podsumowanie wyników ankiety ↡
