Jak seniorzy integrują mieszkańców miast, miasteczek i wiosek? Przedstawiamy propozycję Stowarzyszenia Aktywny Wojkowicki Senior na zmianę społeczną.
Nasze dotychczasowe działania pokazały, że projekty międzypokoleniowe wyzwalają energię i wzmacniają motywację osób 60+ do pracy na rzecz innych, otwierają przestrzeń współpracy pokoleń, tym samym pozwalają przełamywać stereotypy społeczne.
– Dlaczego ,,piękne podwórka” to taka ważna sprawa? Zapytaliśmy o to pomysłodawczynię projektu, Iwonę Marie, związaną ze stowarzyszeniem Aktywny Wojkowicki Senior:
,,Rozmawialiśmy z mieszkańcami pięciu lokalnych wspólnot województwa śląskiego o tym, czego potrzebują, żeby móc powrócić do dawnej atmosfery życia sąsiedzkiego w świecie, zdominowanym przez szum informacyjny i ogólne ,,zabieganie”, doświadczonym przez pandemię. Okazało się, że źródłem dobrego samopoczucia osób starszych i młodych, niezależnie od wieku, są relacje, relacje i jeszcze raz relacje z innymi ludźmi. Problemem jest jednak brak miejsc, które łączą, w których można pobyć z sąsiadami, porozmawiać o sprawach dużych i małych. Tak powstał pomysł stworzenia ,,PIĘKNYCH PODWÓREK” tam, gdzie brakuje takiej przestrzeni. W projekcie wypracowaliśmy model zaangażowania pięciu środowisk w tworzenie podwórek w swoich okolicach – centralne miejsce zajmują w nim ,,sąsiedzkie ławeczki”. Najpierw jednak uczestnicy projektu rozwinęli swoje umiejętności liderskie potrzebne do prowadzenia projektów społecznych, a potem zrealizowali wypracowane przez siebie programy działania. Do udziału w tej akcji zaprosiliśmy także lokalną społeczność oraz decydentów, przedstawicieli samorządów, instytucji życia publicznego, a także organizacji pozarządowych, grup nieformalnych, np. zespołów śpiewaczych, kół gospodyń. Co ciekawe, w każdym ze środowisk, w bardzo dużym stopniu do współorganizacji Święta Mieszkańców, które otwierało każde ,,piękne podwórko”, włączyły się OSP, ogromne wsparcie otrzymaliśmy także od Sołtysów i Radnych, Wójtów/Burmistrzów.“
Koordynatorem działań projektowych jest Teresa Jaskuła, osoba bardzo mocno związana z wieloma środowiskami senioralnymi województwa śląskiego i dobrze znająca jego potrzeby. Jak podkreśla, jest ciągle w drodze… wciąż szuka sposobów na zwiększenie obecności osób starszych w życiu lokalnych wspólnot. Walczy o uznanie prawa seniorów do samostanowienia i do stworzenia warunków społecznych, zapewniających mądre wykorzystanie wiedzy i umiejętności oraz ogromnego zasobu talentów pokolenia 60 +
– Pani Tereso, czy realizacja tak wymagającego projektu nie przerosła możliwości stowarzyszenia, które z definicji jest organizacją senioralną?
,,Projekt ,,Piękne podwórka” realizujemy z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG. Dla mnie i naszego stowarzyszenia jest to nowe doświadczenie. Mam za sobą liczne szkolenia na temat pozyskiwania środków zewnętrznych, ale tak naprawdę dopiero w praktyce mogłam zrozumieć, czemu służą wszystkie zasady i wytyczne do realizacji projektów. Nie ukrywam, że jest to dla nas ogromne wyzwanie. Postanowiliśmy się z nim zmierzyć, żeby to, co robimy w projekcie i jak to robimy zleżało od nas samych. Jest to też dla nas najlepsza lekcja działań projektowych, nauczyliśmy się gospodarować środkami finansowymi przeznczonymi na ważne, z naszej perspektywy, cele społeczne. Mamy też ,,korepetytorów”, na pomoc których zawsze możemy liczyć. Są to nasi opiekunowie projektu z Fundacji ,,Stocznia”. Pomoc merytoryczna Fundacji to także organizacja spotkań sieciujących dla Grantobiorców, działających w małych miejscowościach i na wsi. Dzięki temu podczas warsztatów zorganizowanych w Warszawie mogliśmy wymieniać się doświadczeniami, szukać inspiracji i ludzi podobnie do nas myślących. A pomysł na ,,szybkie randki”, pozwalające nawiązać nowe, pracujące kontakty, wprowadzimy do standardów szkoleniowych AWS-u”.
Teraz trochę statystyki. W 5 piknikach, które odbyły się w Ożarowicach – sołectwo Ossy, Wojkowicach – Kamycach, Bobrownikach – Siemoni, Gminie Psary – Strzyżowicach, Piekarach Śląskich – Dąbrówce, wzięło udział 585 osób, w tym 125 dzieci. Plan natomiast zakładał udział 350 osób. Wspólne świętowanie całych rodzin był to czas pełen radości, dobrych rozmów, sąsiedzkich pogaduszek, sportowych zabaw i gier towarzyskich, wymieniano sadzonki roślin, a używane rzeczy otrzymywały drugie życie. Wszystko to przy pełnych stołach, na których znalazły się własnoręcznie przygotowane domowe przysmaki. Na ,,sąsiedzkich ławeczkach” zaczęły się też rodzić nowe pomysły na lokalne aktywności. To pokazuje ogromną wartość tworzenia takich miejsc oraz to, że wciąż potrzebne są inicjatywy, które włączają mieszkańców do współdecydowania o bliskiej im przestrzeni. Niezbędna jest także bardziej intensywna i lepiej zorganizowana współpraca międzypokoleniowa i integracja osób starszych, prowadząca do pełniejszego włączenia naszej grupy wiekowej w życie społeczne.
Mirosława Gajdzik
Stowarzyszenie Aktywny Wojkowicki Senior
Projekt Piękne podwórka realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.
