Tłuszcze nasycone mają dość czarny PR, w przeciwieństwie do tłuszczów nienasyconych, takich, jak kwasy omega-3, które są wręcz pożądane w codziennym jadłospisie. Trzeba jednak głośno powiedzieć, że także tłuszcze nasycone są niezbędne do utrzymania zdrowia organizmu, natomiast zdecydowanie warto uważać na ich ilość w diecie. Dlaczego?
Tłuszcze nasycone – właściwości dla organizmu
Tłuszcze nasycone to grupa lipidów, która charakteryzuje się posiadaniem wyłącznie pojedynczych wiązań pomiędzy atomami węgla (w przeciwieństwie do tłuszczy nienasyconych, które mają co najmniej jedno wiązanie podwójne). Najłatwiej rozpoznać je po tym, że w temperaturze pokojowej przyjmują postać stałą i są głównie pochodzenia zwierzęcego – jedynymi tłuszczami roślinnymi, które w składzie ma przewagę tłuszczów nasyconych są olej palmowy, olej kokosowy i masło kakaowe)1.
Tłuszcze nasycone są dla organizmu głównym źródłem energii, jednak to nie ich jedyna rola5:
- biorą udział w transporcie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A,D,E i K),
- tworzą warstwę tkanki tłuszczowej ochraniającej narządy wewnętrzne,
- biorą udziała w regulacji gospodarki hormonalnej,
- budują tkankę tłuszczową podskórną, która ma ogromne znaczenie dla prawidłowej termoregulacji.
Z powyższych powodów nie należy całkowicie wykluczać ich z diety, jednak warto przyjrzeć się im dokładniej w trakcie układania jadłospisu. Dlaczego?
Kiedy tłuszcze nasycone mogą być szkodliwe?
To, od czego zależy szkodliwość tłuszczów nasyconych to ich ilość w diecie. Są one niezbędne dla zdrowia – to prawda, ale w nadmiarze mogą szkodzić. Zbyt tłusta dieta może prowadzić do takich przypadłości, jak:
- wzrost poziomu cholesterolu LDL – LDL to frakcja tłuszczowa zwana “złym cholesterolem”. Zbyt wysoki poziom przyczynia się do powstawania blaszki miażdżycowej, która, odkładając się na ścianach naczyń krwionośnych, doprowadza do ich zwężenia, powodując chorobę zwaną miażdżycą. Ta z kolei zwiększa ryzyko występowania dolegliwości układu krążenia (tj. nadciśnienie, zawał serca, choroba wieńcowa czy udary)3,
- choroby metaboliczne – odkładająca się tkanka tłuszczowa prowadzić może nie tylko do nadwagi i otyłości, ale również do wynikających ze zbyt dużej wagi chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu drugiego i insulinooporność2,
- stłuszczenie narządów – nadmierne spożycie tłuszczów nasyconych może powodować wzrost tkanki tłuszczowej trzewnej i prowadzić do otłuszczenia narządów wewnętrznych, co z kolei upośledza ich pracę4.
Zarówno niedobór tłuszczów nasyconych w diecie, jak i ich nadmiar może prowadzić do groźnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego tak istotny jest odpowiedni balans w ich spożywaniu. Według zaleceń tłuszcze nasycone powinny stanowić nie więcej niż 10% dobowego spożycia tłuszczów3. Taka podaż umożliwi utrzymanie zdrowia i ograniczy dolegliwości wynikające z jego nadmiaru.
Bibliografia:
- Gershuni, V. M. (2018). Saturate fat: part of a healthy diet. Current Nutrition Reports, 7, 85-96.
- HARRISON, Stéphanie, COUTURE, Patrick, et LAMARCHE, Benoît. Diet quality, saturated fat and metabolic syndrome. Nutrients, 2020, vol. 12, no 11, p. 3232.
- Hooper, L., Martin, N., Jimoh, O. F., Kirk, C., Foster, E., & Abdelhamid, A. S. (2020). Reduction in saturated fat intake for cardiovascular disease. Cochrane database of systematic reviews, (8).
- https://journals.pan.pl/Content/127856/PDF/5_ACADEMIA_PL_1_17_2009_Dobrzyn_Toksyczne.pdf
- LEGRAND, Philippe et RIOUX, Vincent. The complex and important cellular and metabolic functions of saturated fatty acids. Lipids, 2010, vol. 45, p. 941-946.