Bóle w dłoni i nadgarstku? Odczuwasz mrowienie wzdłuż palców? Pojawia się opuchnięcie na dłoni. To może być cieśń nadgarstka. Zobacz, jak możesz sobie z tym poradzić.
Jakie są objawy?
Cieśń nadgarstka, znana również jako zespół cieśni kanału nadgarstka, to schorzenie, które polega na ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Ten problem zdrowotny może prowadzić do bólu, drętwienia i osłabienia dłoni, a w skrajnych przypadkach do trwałego upośledzenia funkcji ręki. Schorzenie wynika ze zwiększonego ciśnienia w kanale nadgarstka, co prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi i odżywienia nerwu pośrodkowego. Objawy są stopniowe i należą do nich:
- drętwienie i mrowienie – szczególnie w kciuku, palcu wskazującym i środkowym;
- ból – który może promieniować do ramienia lub barku;
- osłabienie dłoni – trudności w trzymaniu przedmiotów i wykonywaniu precyzyjnych ruchów;
- zaburzenia czucia – zmniejszona wrażliwość na dotyk.
Objawy te często nasilają się w nocy, a ich ignorowanie może prowadzić do trwałych uszkodzeń nerwu i poważnych problemów z funkcjonowaniem ręki. Do czynników ryzyka należą powtarzające się ruchy ręką (np. podczas pracy biurowej lub fizycznej), uwarunkowania genetyczne oraz pewne choroby przewlekłe. Schorzenie to najczęściej dotyka kobiety po 50. roku życia.
Jak diagnozować problem?
Schorzenie wymaga dokładnej diagnostyki, aby skutecznie go leczyć. Konsultacja u lekarza zweryfikuje objawy na podstawie badań fizykalnych, które obejmują ocenę czucia, ocenę siły mięśni oraz testy prowokacyjne. Dwa popularne testy to test Phalena i Tinela. Pierwszy z nich polega na zginaniu nadgarstka na maksymalnie 60 sekund. Pojawienie się objawów (mrowienie, ból) sugeruje cieśń nadgarstka. Drugi z nich, test Tinela, polega na stukaniu w nadgarstek. Jeśli poczujesz mrowienie w palcach, może to wskazywać na cieśń. Lekarz oprócz konsultacji z fizjoterapeutą może również zalecić diagnostykę obrazową i elektrofizjologiczną, w tym: USG pozwalające zobaczyć struktury nadgarstka i ocenić, czy nerw jest uciskany, EMG (Elektromiografia) mierzące aktywność elektryczną mięśni, co też pomoże ocenić, jak poważne jest uszkodzenie nerwu pośrodkowego; oraz NCS (Badanie przewodnictwa nerwowego), które sprawdza, jak szybko sygnały przechodzą przez nerw pośrodkowy.
Kiedy udać się na rehabilitację?
Rehabilitacja jest kluczowa w wielu przypadkach tego schorzenia, zwłaszcza gdy objawy są łagodne lub umiarkowane. Szczególnie zaleca się ją w następujących przypadkach:
- w początkowych stadiach choroby, gdy objawy są sporadyczne i pojawiają się tylko przy określonych czynnościach;
- dla osób, u których objawy nie są jeszcze stałe i intensywne;
- po operacji lub zabiegu hydrodekompresji nerwu pośrodkowego, aby przyspieszyć powrót do pełnej sprawności;
- dla osób pracujących fizycznie oraz biurowo, aby zapobiec nawrotom i dalszemu pogłębianiu się problemu.
Rehabilitacja zaczyna się od badania fizjoterapeutycznego, oceniającego postawę ciała, ruchomość stawów i elastyczność mięśni oraz analizę neurodynamiki nerwu pośrodkowego. Następnie opracowywany jest indywidualny program rehabilitacyjny, obejmujący pracę manualną, ćwiczenia specjalistyczne, porady ergonomiczne i instruktaż domowy. Fizjoterapeuci współpracują z lekarzami wykonującymi zabiegi hydrodekompresji, co zapewnia kompleksową opiekę. Rehabilitacja zmniejsza ból, poprawia ukrwienie i funkcjonowanie nerwu, przywracając pełną sprawność ręki, co jest kluczowe dla powrotu do pracy i codziennych czynności, znacznie podnosząc jakość życia pacjentów.
Program stosowany w CRS Clinic jest ustalany indywidualnie w zależności od aktualnych objawów i wyników badania fizjoterapeutycznego.
Profilaktyka
Kluczowym elementem w profilaktyce cieśni nadgarstka jest ergonomia pracy. Prawidłowe ustawienie stanowiska pracy, regularne przerwy i unikanie długotrwałego powtarzania tych samych ruchów mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia dolegliwości. Ćwiczenia wzmacniające nadgarstek oraz całą kończynę górną, jak również dbanie o elastyczność mięśni i stawów, są równie ważne.
W przypadku wystąpienia pierwszych objawów, warto skonsultować się z doświadczonym fizjoterapeutą, który może przeprowadzić szczegółowe badanie i dostosować indywidualny program rehabilitacji. Program taki obejmuje pracę manualną, ćwiczenia poprawiające postawę ciała, neuromobilizację nerwu pośrodkowego oraz porady ergonomiczne. Dzięki temu możliwe jest skuteczne zmniejszenie dolegliwości oraz poprawa jakości życia bez konieczności interwencji chirurgicznej.