Powiat oświęcimski jest doskonałym miejscem spędzania wolnego czasu dla pasjonatów historii i miłośników przyrody. Piękne krajobrazy, charakterystyczne dla tej okolicy liczne stawy rybne, czyste rzeki oraz interesujące obiekty zabytkowe sprawiły, że ziemia oświęcimska jest atrakcyjnym terenem rekreacji. Przyrodniczą ciekawostką powiatu jest słynna „Dolina Karpia” znajdująca się w okolicach Zatora. Trasy spacerowe nad Skawą, wzdłuż zielonych zarośli wiklinowych, stawów z kępami tataraku i sitowia oraz licznymi siedliskami ptactwa wodnego, m.in. czapli, łabędzi, kormoranów, są wspaniałym miejscem spacerów oraz obserwacji ornitologicznych. Kilkaset kilometrów tras rowerowych pozwala połączyć aktywny wypoczynek z poznawaniem najpiękniejszych zakątków regionu. Szlaki dostępne dla turystów na rowerach przebiegają przez najciekawsze i najpiękniejsze zakątki powiatu oświęcimskiego.
Ziemia oświęcimska położona w centralnej części Kotliny Oświęcimskiej pomiędzy rzekami Wisłą, Skawą i Sołą historycznie związana była z kasztelanią, a później z księstwami Oświęcimskim i Zatorskim. Przecinanie się ważnych szlaków handlowych oraz wysoko postawiona gospodarka rolna przyczyniły się do rozwoju ziemi oświęcimskiej, a miejscowości stały się siedzibami znanych i cenionych rodów szlacheckich i magnackich.
Obecny kształt powiatu jest wynikiem reformy administracyjnej z 1999 roku. W jego skład wchodzi 9 gmin. Gmina miejska Oświęcim, 4 gminy miejsko-wiejskie: Chełmek, Brzeszcze, Kęty, Zator i 4 gminy wiejskie: Osiek, Oświęcim, Polanka Wielka oraz Przeciszów. Powiat zajmuje obszar 406 km kw. zamieszkany jest przez ponad 153 tysiące osób. Honorowym Obywatelem Ziemi Oświęcimskiej jest Ojciec Święty Jan Paweł II.
