Miasto KAMIENNA GÓRA

INFORMACJE OGÓLNE

Kamienna Góra to niezwykłe miejsce na pograniczu południowo-zachodniej Polski, położone w malowniczej Kotlinie Kamiennogórskiej, którą tworzą pasma: Gór Stołowych, Gór Kruczych i Rudaw Janowickich. Historia miasta liczy sobie prawie 800 lat. Początki Kamiennej Góry są związane z piastowskim księciem Henrykiem I Brodatym. Na początku XIII wieku za jego sprawą powstała budowla obronna na Górze Zamkowej, u podnóża której rozwinęło się podgrodzie – zalążek przyszłego miasta. Stopniowo z osady targowej Kamienna Góra przekształciła się w miasto, a z czasem stała się dużym ośrodkiem produkcji włókienniczej. Dzięki niej mieszkańcy zaczęli się bogacić, a miasto intensywnie rozwijać. Płótno z Kamiennej Góry i okolic zyskało sławę w całej Europie. Większość areału okolicznych pól stanowił len. Gdy zakwitał, Kamienną Górę otaczały łany niebieskich kwiatów.

Co warto zobaczyć :

SZTOLNIA ARADO – ZAGINIONE LABORATORIUM HITLERA

Podziemne korytarze w Kamiennej Górze to spuścizna po górniczej i wojennej historii miasta.

Najbardziej znaną i najlepiej zachowaną jest sztolnia Arado. W sztolni można zobaczyć m.in.: części latającej bomby V-1 i rakiety V-2 oraz maszyny szyfrującej Enigma. Zwiedzający mogą także obejrzeć jedyną w Polsce replikę samolotu Arado E555 typu latające skrzydło. Był to odrzutowy bombowiec dalekiego zasięgu tzw. „Amerikabomber”. Model zbudowano w skali 1:1.

RYNEK

Zabytkowa zabudowa centrum miasta pochodzi z XVI–XVIII w., częściowo była też przebudowywana w XIX i XX w. Na prostokątnym rynku w latach 1564–1873 stał ratusz, dwukondygnacyjna budowla z czworoboczną wieżą. Ratusz był siedzibą magistratu, sądu, ławników, rady miejskiej i kancelarii. Mieścił także salę weselną, archiwum, skarbiec, więzienie oraz piwnicę z wyszynkiem. Wokół ratusza ustawiano kramy handlowe. W południowo-zachodniej części stał budynek z wagą miejską.

Na szczególną uwagę zasługuje pierzeja zachodnia z zabytkowym unikatowym zespołem tkackim – siedzibą Muzeum Tkactwa. Godna uwagi jest też pierzeja południowa z kamienicą z I poł. XVIII w., która dawniej należała do firmy H. Schlums oraz budynkiem najstarszej miejskiej apteki

MUZEUM TKACTWA W KAMIENNEJ GÓRZE

Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze ma siedzibę w unikatowym kompleksie tkackim złożonym z barokowej kamienicy oraz trójskrzydłowej oficyny, które otaczają urokliwy dziedziniec. Na początku XX w. budynek należał do loży masońskiej, o czym przypominają symbole (cyrkiel i węgielnica) umieszczone na fasadzie głównego budynku. Zbiory muzeum obejmują zabytki związane ze sztuką: malarstwo sztalugowe, obrazy na szkle, rzeźbę z XIV–XIX w., grafiki, rzemiosło artystyczne. Na ekspozycjach możemy obejrzeć muzealia historyczne i etnograficzne: meble ludowe, sprzęty gospodarstwa domowego, elementy dawnych strojów. W muzeum prezentowane są eksponaty z Gabinetu Osobliwości założonego na początku XVIII w. przy kościele Łaski w Kamiennej Górze (warcaby Napoleona I, paleta malarska M. Willmanna, strój Eskimosa, portrety władców i pastorów, unikatowe instrumenty muzyczne). Wśród przechowywanych numizmatów znajduje się tzw. skarb z Dębrznika – zbiór 6360 srebrnych monet z XIV–XVI w.

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. PIOTRA I PAWŁA

Jest to najstarszy kościół w Kamiennej Górze. Został ufundowany przez księcia Bolka I w 1294 r. Trzynawowa świątynia była kilkakrotnie niszczona i przebudowywana, ale zachowała charakterystyczną sylwetkę późnośredniowiecznej świątyni halowej. Prostokątne prezbiterium wzniesiono w XIV w. We wnętrzu zachowały się: późnogotycki ołtarz boczny św. Anny z 1520 r. (przeniesiony z Raszowa), polichromowana ambona z końca XVIII w. (autorstwa rzeźbiarza Josepha Antona Lachela z Krzeszowa), neogotyckie ołtarze – główny i boczny pochodzące z końca XIX w., kamienna chrzcielnica z drewnianą manierystyczną pokrywą z I połowy XVII i XIX w. oraz prospekt organowy z 1885 r. Kościół zdobią także barokowe, rokokowe i neogotyckie rzeźby z XVIII-XIX w. Na wieży znajdują się dzwony z 1606 i 1639 r. oraz zegar ze słynnej fabryki A. Eppnera ze Srebrnej Góry. Co kwadrans bicie dzwonu połączonego z zegarem informuje kamiennogórzan o upływającym czasie. Na murach można obejrzeć kamienne płyty nagrobne i epitafia mieszczańskie z lat 1599–1614.

RATUSZ

Wybudowany w latach 1904–1905 ratusz stanął w miejscu dawnej górnej bramy miejskiej. Uroczyste otwarcie odbyło się 30 listopada 1905 r. W ratuszu znajdowały się sale rajców i posiedzeń magistratu, gabinet i mieszkanie burmistrza oraz piwnica ratuszowa. Budynek jest obecnie siedzibą urzędu miasta w Kamiennej Górze.

Został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu architektów Richarda Gaze i Alfreda Böttchera. Cokoły, obramienia okien, szczyty wieży, portale, dekoracje rzeźbiarskie wykonano z żółtego i szarego piaskowca.

Na fasadzie zachodniej nad oknami umieszczono trzy głowy reprezentujące stany społeczne (kupca, rzemieślnika i chłopa), cztery personifikacje temperamentów (melancholik, flegmatyk, sangwinik, choleryk), herb miasta, daty budowy oraz przedstawienia alegoryczne Sławy i Sprawiedliwości.

Fasadę południową zdobi fryz przedstawiający obronę miasta podczas najazdu husytów, godła państwowe i cechowe, herby miast, portrety książąt świdnicko-jaworskich oraz władców pruskich, a także charakterystyczne dla miasta profesje rzemieślnicze. Wnętrze ratusza wypełnia klatka schodowa z dekoracją rzeźbiarską, polichromiami i dużym oknem witrażowym. Pierwotne wyposażenie zachowało się w reprezentacyjnej sali witrażowej oraz gabinetach burmistrzów. Na wieży czas odmierza zegar ze słynnej fabryki A. Eppnera ze Srebrnej Góry.

FABRYKA GRÜNFELDÓW

Budynek należał do rodzinnej firmy tekstylnej Grünfeld założonej w Kamiennej Górze w 1862 r. Pierwszym właścicielem był Falk Valentin Grünfeld (1837–1897). Fabryka oraz dom handlowy zostały wybudowane w latach 1884–1886. Firma specjalizowała się w produkcji i sprzedaży tkanin lnianych. Właściciele prowadzili na szeroką skalę system sprzedaży wysyłkowej. Po śmierci założyciela przedsiębiorstwo odziedziczyli jego synowie. Z ich inicjatywy firma otworzyła sklepy w Berlinie i Kolonii. W 1937 r. fabryka została znacjonalizowana przez III Rzeszę. W halach ulokowano firmę Max Kuhn, która rozpoczęła produkcję metalurgiczną. Po II wojnie światowej w kompleksie mieściły się biura i sale produkcyjne zakładów odzieżowych. Szyto tu konfekcję damską i męską. Projekt monumentalnego budynku frontowego stanowi jedyny na Dolnym Śląsku przykład wykorzystania rozwiązań architektury pałacowej w budownictwie przemysłowym. Projektantem kompleksu był Carl Schmitt (1836–1888) z Wrocławia. Na uwagę zasługują dekoracje na elewacjach. Na kolumnach znajdują się inicjały założyciela oraz symbol firmy – sokół z kądzielą w dziobie.

KOŚCIÓŁ ŁASKI

Kościół wzniesiono jako jeden z sześciu ewangelickich „Kościołów Łaski” na Śląsku. Został zaprojektowany w stylu barokowym na planie krzyża greckiego z kopułą na skrzyżowaniu naw i wieżą nad wejściem. Świątynię wzorowano na kościele Katarzyny w Sztokholmie. We wnętrzu zachowały się drewniane empory i pojedyncze elementy pierwotnego wyposażenia. Ołtarz, chrzcielnica, organy, ambona, żyrandole i dzwony zostały wywiezione do kościoła garnizonowego w Warszawie w latach 50. XX w.

W 1728 r., na mocy dziedzictwa testamentowego Melchiora Duciusa von Wallenberga, została założona przykościelna biblioteka. Obejmowała ona dzieła drukowane, 40 średniowiecznych rękopisów i 600 listów znanych osób: króla pruskiego Fryderyka II, cesarzowej Marii Teresy, twórców reformacji Marcina Lutra i Filipa Melanchtona. W 1736 r. biblioteka otrzymała specjalne pomieszczenie.

BIUROWIEC ŚLĄSKICH ZAKŁADÓW TEKSTYLNYCH METHNER I FRAHNE

Gmach dawnego biurowca zakładów „Schlesischen Textilwerke Methner u. Frahne AG” powstał w 1906 r. Stanowił siedzibę rodzinnej firmy założonej w Kamiennej Górze w 1852 r. Była to pierwsza manufaktura tekstylna w mieście. Jej nieistniejące już zabudowania produkcyjne znajdowały się w rejonie ul. Nadrzecznej. Biurowiec przy ul. Kościuszki pełnił również funkcję domu handlowego.

We wnętrzach budynku zachowała się reprezentacyjna klatka schodowa i oryginalne boazerie w pomieszczeniach administracji. Ciekawy element wyposażenia jednego z nich stanowi zabytkowy sejf, w którym przechowywano firmową gotówkę.

Kamienna elewacja budynku jest bogato zdobiona płaskorzeźbami. Dwie postacie na bramie wjazdowej to: Fortuna – rzymska bogini, patronka losu i bogactwa oraz Merkury – bóg handlu, zysku i kupiectwa. Gmach ozdabiają też detale związane z pracą tkaczy. Ich pracowitość symbolizują kamienne pszczoły, a rozległy zasięg handlowych kontaktów firmy – parowiec i żaglowiec.

Ogólnopolska Karta Seniora

Ogólnopolską Kartę Seniora można wyrobić w: Wydziale Promocji i Polityki Społecznej pok. 301,304