W przeddzień Dnia Babci i Dnia Dziadka na Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej odbyła się konferencja pod hasłem „Uroki jesieni życia, czyli jak (ze)starzeć się zdrowo i ze smakiem – interdyscyplinarny dyskurs gerontologiczny”. W trakcie wydarzenia seniorzy mogli nie tylko wysłuchać interesujących wykładów i debat, lecz także zaangażować się w aktywizacyjne warsztaty. Patronat medialny nad konferencją sprawował Głos Seniora. Prezes Stowarzyszenia MANKO Łukasz Salwarowski udzielił merytorycznego wsparcia podczas jednego z paneli dyskusyjnych.
Pomysłodawczyniami i organizatorkami konferencji były: dr hab. Zofia Szarota – prof. AWSB, dr hab. Olga Nawrotny-Czupryna – prof. AWSB i dr Edyta Antoniak-Kiedos – Prodziekan Wydziału Nauk Stosowanych. To kolejne spotkanie na uczelni w Dąbrowie Górniczej, w którym mieliśmy przyjemność wziąć udział i mu patronować – w zeszłym roku było to forum „Srebrna Akademia Nauk”. Tamtejsza uczelnia słynie z wielu inicjatyw na rzecz polityki senioralnej i w ramach niej aktywnie działa Uniwersytet Trzeciego Wieku. Główna siedziba Akademii WSB mieści się w Dąbrowie Górniczej, z kolei oddziały ma w Krakowie, Cieszynie, Żywcu, Olkuszu, Gliwicach i Tychach. Pod patronatem Akademii WSB działa 12 Uniwersytetów Trzeciego Wieku: w Dąbrowie Górniczej, Bobrownikach (Rogożnik i Siemonia), Bieruniu, Bochni, Czeladzi, Chełmie Śląskim, Ogrodzieńcu, Ożarowicach, Psarach, Wojkowicach i Tychach.
Uroki jesieni życia
W imieniu władz uczelni wydarzenie uroczyście zainaugurował prof. Marek Walancik, kierownik Katedry Pedagogiki. Przemówienia okolicznościowe wygłosili:
- Barbara Imiołczyk – przedstawicielka Rzecznika Praw Obywatelskich, dyrektor Centrum Projektów Społecznych
- prof. dr hab. Barbara Kromolicka oraz prof. dr hab. Elżbieta Kowalska-Dubas z Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN;
- mec. Wiesława Borczyk – prezes Ogólnopolskiej Federacji UTW, Komisja Ekspertów ds. Polityki Senioralnej przy Minister ds. Polityki Senioralnej;
- dr hab. Artur Fabiś – wiceprezes Stowarzyszenia Gerontologów Społecznych.
Prof. Zofia Szarota wygłosiła wykład pod tytułem „Laterlife Learning: UTW jako korona całożyciowego uczenia się”. Wyjaśniła, że hasło laterlife oznacza uczenie się w późnej dorosłości. Według danych osoby starsze najczęściej deklarują uczestnictwo w edukacji nieformalnej – łącznie uczyło się 1,5 miliona osób w wieku 60–69 lat. Nie ma danych uwzględniających seniorów po 69 roku życia. Na zajęcia uniwersytetów trzeciego wieku w poprzednich latach uczęszczało ponad 85 tysięcy seniorów, z czego 84% stanowiły kobiety. Prof. Szarota przytoczyła hasło, które łączy różne podejścia naukowców do starości: „W starości wymyśl siebie na nowo”. Z okazji 50-lecia założenia pierwszego UTW w Polsce opowiedziała również o założeniach tej instytucji: UTW ma służyć integracji osób i kultur, a także prawdziwej edukacji, a nie spotkaniom niewymagającym żadnego wysiłku intelektualnego czy fizycznego.
Prof. Olga Nawrotny-Czupryna zaprezentowała wykład pod tytułem „Jak przygotować się pod względem funkcjonalnym do starości i dlaczego warto?”. Zwróciła uwagę na dwa aspekty:
- otoczenie, w którym przebywanie jest komfortowe – mieszkanie powinno być bez barier i z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb. Powierzchnia i układ pomieszczenia musi pozwolić na swobodne poruszanie się, a odpowiednie rozmieszczenie sprzętu AGD i mebli powinno ułatwić codzienne korzystanie z nich. Warto pamiętać również o dobrym oświetleniu;
- zdrowie – mowa o treningu funkcjonalnym, czyli takim, który wykonuje się w trakcie czynności wykonywanych w domu czy podczas wypoczynku. To zatem dbanie o odpowiednie ruchy, siedzenie czy postawę. Im wcześniej zwrócimy na to uwagę, tym lepiej. W utrzymaniu takiej sprawności pomagają między innymi spacery czy jazda na rowerze.
Po dwóch inspirujących wykładach przyszedł czas na panel dyskusyjny. Tematem przewodnim było pytanie, czy do starości można się przygotować. W dyskusji wzięli udział: prezes Łukasz Salwarowski; dr hab. Aleksandra Błachnio – profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy; dr Rafał Iwański – Uniwersytet Szczeciński, Sekcja Gerontologia KNP PAN, członek Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego; dr hab. Marcin Muszyński – Uniwersytet Łódzki, Sekcja Gerontologia KNP PAN, członek Stowarzyszenia Gerontologów Społecznych; dr Renata Konieczna-Woźniak – Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego i Stowarzyszenia Gerontologów Społecznych oraz dr Joanna Wawrzyniak – Uniwersytet WSB Merito we Wrocławiu, członek Stowarzyszenia Gerontologów Społecznych. Panel poprowadził dr hab. Artur Fabiś.
Uczestnicy polecili, aby w projektowaniu własnej starości brać pod uwagę kilka czynników: zdrowie fizyczne, zdrowie psychiczne, uczenie się i rozwój, aktywność społeczna, szukanie znaczeń (wyznaczanie celów w życiu, aspekt duchowy) czy planowanie przyszłości. Wartością jest przede wszystkim bycie aktywnym. Podczas debaty sprzeciwił się trendowi zastępowania słowa „senior” innymi określeniami, takimi jak: pokolenie silversów, flexi czy wiek elegancki. Musimy zaakceptować to, że się starzejemy i że wszyscy będziemy seniorami. Sztuka polega na tym, abyśmy byli sprawnymi, aktywnymi i szczęśliwymi seniorami i aby wiek senioralny nie kojarzył się negatywnie. Nie można też przeciwstawiać się „reżimowi aktywności”. Trzeba być aktywnym – w przeciwnym razie ulegniemy przedwczesnej niesamodzielności, a w najgorszym przypadku trafimy do DPS-u, w którym miesięczny pobyt kosztuje od 6 do 12 tysięcy złotych miesięcznie. Co ważne, do starości trzeba się przygotować także ekonomicznie, o czym w Polsce w ogóle się nie mówi.
W kontekście dobrej starości rozmówcy zwrócili uwagę również na utrzymanie prawidłowej wagi. Jeśli osoba w średnim wieku ma nadprogramowe kilogramy, to najprawdopodobniej w wieku podeszłym będzie borykała się ze wzmożonymi problemami zdrowotnymi.
Drugi panel dyskusyjny dotyczył zdrowotnych i funkcjonalnych problemów współczesnego seniora. Jako rozmówcy wystąpili: Krzysztof Staszewski – CM AWSB, dr Katarzyna Bogacka – Hospicjum Sosnowieckie im. św. Tomasza Apostoła oraz Sandra Nandzik – Śląska Wyższa Szkoła Medyczna. Opowiedzieli o tym, jak wygląda życie z bólem, jak radzić sobie z wielochorobowością, a także o tym, jakie są najczęstsze błędy dietetyczne i czy warto stosować suplementy.
Po konferencji miała miejsce profesjonalna sesja zdjęciowa z seniorami, a w międzyczasie uczestnicy mogli wziąć udział w warsztatach o bezpiecznym treningu siłowym dla seniorów i o profesjonalnym makijażu dla cer dojrzałych.
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia konferencji, która jest dostępna na kanale YouTube Akademii WSB pod linkiem: https://www.youtube.com/live/U9YWw9dh96Q?si=br2-rTgbY-WbhQrO.