Radzyń Podlaski

Radzyń Podlaski miasto powiatowe – niewielkie (ok. 15 tys. mieszkańców), ale z wielką, intrygującą przeszłością, której pamiątkami są wspaniale, unikatowe w skali kraju, a nawet Europy zabytki. Należy do nich przede wszystkim Pałac Potockich ze znajdującą się w zespole pałacowo-parkowym Oranżerią oraz kościół pw. Świętej Trójcy.

Radzyński Pałac Potockich należy do wąskiego grona najwspanialszych rezydencji rokokowych w Polsce, a nawet w Europie. Założenie pałacowo – parkowe kształtowało się od XV wieku. Swój obecny kształt radzyńska rezydencja zawdzięcza Eustachemu Potockiemu – generałowi artylerii litewskiej, na którego zlecenie istniejący tu wcześniej pałac został przebudowany według projektu Jakuba Fontany w latach 1750 – 1759.

Najcenniejszym elementem zabytku są rzeźby Jana Chryzostoma Redlera zdobiące pałac oraz znajdującą się w parku Oranżerię. Wyjątkowość dzieła Redlera wynika zarówno z jego wysokiej wartości artystycznej jak również z faktu, że w Radzyniu oryginały rzeźb zachowały się niemal w komplecie.

Niezwykle cennym obiektem jest również należąca do zespołu pałacowo-parkowego Oranżeria: jej architektura stanowi arcydzieło klasy europejskiej – urzeka pięknem i harmonią, zdobi ją pełna dynamizmu grupa rzeźbiarska przedstawiająca Rydwan Apollina, uznawana za najwspanialszą rzeźbę Redlera.

O wartości Pałacu Potockich w Radzyniu decydują nie tylko wartości architektoniczne, ale i historyczne. Z obiektem związanych jest szereg wybitnych osób, które miały wpływ na wydarzenia polityczne Rzeczypospolitej. Właścicielami i budowniczymi, a także mieszkańcami pałacu byli wybitni Polacy, zaliczający się do elity politycznej i kulturalnej kraju, m.in.: Stanisław Antoni Szczuka (sekretarz i przyjaciel Jana III Sobieskiego, kreator życia politycznego, mecenas artystów i uczonych, wielki patriota, określany jako najmądrzejszy i najlepszy człowiek epoki), Marianna i Eustachy Potoccy i ich synowie: Ignacy i Stanisław Kostka Potoccy – aktywni działacze polityczni, oświatowi i kulturalni epoki oświecenia, współtwórcy Konstytucji 3 maja (istnieje tradycja, że w obszernym, wyposażonym w bogatą bibliotekę radzyńskim pałacu dyskutowano, a nawet tworzono niektóre jej zapisy Ustawy Zasadniczej), Karol Lipiński – wybitny wirtuoz skrzypiec, kompozytor i pedagog, Adam Jerzy Czartoryski – przywódca Wielkiej Emigracji po Powstaniu Listopadowym.

Kolejnym – obok zespołu pałacowo-parkowego – wspaniałym zabytkiem, którym może poszczycić się Radzyń, jest kościół pw. Świętej Trójcy. Ufundowała go wpływowa magnacka rodzina Mniszchów w I poł. XVII wieku. Radzyński kościół zaliczany jest do czołowych dzieł architektonicznych tzw. renesansu lubelskiego. Stanowi perłę późnorenesansowego budownictwa sakralnego w Polsce.

Wnętrze kościoła było wzbogacane i urządzane w różnych późniejszych okresach historycznych, przechowywane są w nim pamiątki i upamiętnienia ważnych wydarzeń historycznych. W świątyni znajduje się wspaniały nagrobek Miniszchów uznawany za najwybitniejszy przykład nagrobka manierystycznego. Twórcą większości obrazów znajdujących się w kościele jest urodzony w Radzyniu wybitny malarz religijny pochodzenia żydowskiego Józef Buchbinder.

W radzyńskim kościele Świętej Trójcy znajduje się jeszcze wiele ciekawych i cennych obiektów, np. relikwie św. Wincentego Męczennika, XVII-wieczna ambona czy XVIII-wieczna chrzcielnica. Pobliżu kościoła przy ul. Warszawskiej 5a mieści się budynek, w którym w czasie okupacji znajdowała się katownia Gestapo, a po okupacji niemieckiej – Urzędu Bezpieczeństwa. Na ścianach cel w piwnicy, zachowało się ponad 260 inskrypcji przetrzymywanych tu i katowanych patriotów – członków AK, NSZ i WiN.

Radzyń słynie ze spotkań mieszkańców ze sławnymi podróżnikami. Na pl. Wolności znajduje się kilkanaście tabliczek upamiętniających ich wizyty w mieście. Miasto rozbrzmiewa muzyką. Tu odbywają się co roku cykle koncertów upamiętniających urodzonego w Radzyniu światowej sławy wirtuoza skrzypiec – Karola Lipińskiego, którego imię nosi również Państwowa Szkoła Muzyczna. Kameralna Orkiestra Akordeonowa Arti Sentemo odnosi sukcesy rozsławia miasto w kraju i za granicą. Środowisko plastyczne (malarze, rzeźbiarze i fotograficy) prezentuje swe prace w galeriach „Oranżeria” oraz „Na Płocie”, znajdującej się przy ścieżce rowerowej. Miłośników sportu miasto zaprasza na basen i ścieżkę rowerową.

Radzyń jest siedzibą władz samorządowych miasta i powiatu radzyńskiego, wielu urzędów i instytucji obsługujących mieszkańców. To także znaczący ośrodek handlowo – usługowo – przemysłowy województwa lubelskiego. Największym zakładem produkcyjnym w mieście jest Spółdzielcza Mleczarnia “Spomlek”.

Ogólnopolską Kartę Seniora można wyrobić w:

Gdzie: w Miejskim Klubie Seniora ul. Armii Krajowej 2

Kiedy: od poniedziałku do piątku w godz. 11.00-13.00

kontakt: Stanisław Wachnik, tel. 500 063 108

Informacje można znaleźć na stronie internetowej Urzędu Miasta Radzyń Podlaski:
https://www.radzyn-podl.pl, polecamy również kochamradzyn.pl