O cholesterolu słyszał niemal każdy. Wiele mówi się o jego szkodliwym wpływie na organizm oraz o konieczności pilnowania diety, by utrzymać właściwy poziom cholesterolu w organizmie. Mimo wszystko ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu i jego negatywnymi skutkami zmaga się wiele osób dorosłych, co jest niepokojące i może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Z poniższego artykułu dowiesz się więcej na temat cholesterolu, jego roli w organizmie oraz wpływu na zdrowie człowieka. Podpowiadamy również, co robić, by uniknąć zbyt wysokiego poziomu cholesterolu i zadbać o siebie jak najlepiej, chroniąc się przed chorobami układu krążenia i innymi poważnymi problemami zdrowotnymi.
Co to jest cholesterol i czy każdy cholesterol jest zły?
Cholesterol to słowo owiane złą sławą, które raczej niewielu osobom dobrze się kojarzy, jednak warto wiedzieć, że nie każdy cholesterol jest zły. Cholesterol jest lipidem należącym do grupy steroidów. Jest bardzo ważny dla organizmu, bo stanowi składnik budulcowy błon komórkowych, uczestniczy w produkcji hormonów i witamin, a także w powstawaniu kwasów żółciowych. Powstaje w organizmach zwierzęcych, a za jego rozprowadzanie odpowiadają lipoproteiny, czyli cząsteczki zbudowane z tłuszczów i białek. Można wymienić dwie frakcje lipoprotein – HDL i LDL. Różnią się między sobą nie tylko budową, ale i pełnionymi funkcjami.
- Frakcja HDL wyróżnia się wysoką gęstością i odpowiada za wiązanie cholesterolu z naczyń krwionośnych, a następnie jego przenoszenie do wątroby, gdzie ten jest magazynowany lub skąd wraz z żółcią jest wydalany. Jak można się domyślić już po samej funkcji, frakcja HDL to tzw. „dobry cholesterol”, bo ma znaczenie dla ochrony naczyń krwionośnych przed rozwojem miażdżycy.
- Druga frakcja to natomiast LDL. Ma niską gęstość i „zajmuje się” transportowaniem cholesterolu z wątroby do komórek ciała. Jeśli poziom cholesterolu LDL jest zbyt wysoki, może osadzać się w tętnicach, a jego złogi przyczyniać się do ograniczenia drożności naczyń, co w konsekwencji może prowadzić m.in. do miażdżycy i chorób serca. Jest to zatem „cholesterol zły”, czyli taki, który w nadmiarze jest dla człowieka szkodliwy.
Cholesterol można podzielić też na ten egzogenny (dostarczany z pożywieniem) i endogenny (produkowany w organizmie). Cholesterolem całkowitym nazywamy sumę wszystkich frakcji cholesterolu, które występują w organizmie.
Badanie na cholesterol – jak wygląda i jak się do niego przygotować?
Poziom cholesterolu w organizmie można zbadać, oznaczając próbkę krwi żylnej. Pacjent powinien się zgłosić na badanie na czczo w godzinach porannych. Zaleca się, aby badanie cholesterolu (całkowitego, LDL i HDL) oraz trójglicerydów wykonywać przynajmniej raz w roku w ramach badań profilaktycznych chorób serca i układu krążenia. Warto wiedzieć, że jest możliwość zbadania poziomu cholesterolu w warunkach domowych. W aptece można kupić domowe testy diagnostyczne oznaczające poziom cholesterolu w próbce krwi pobranej z opuszka palca w kilka minut. Jednak test domowy nie jest tak dokładny, jak ten wykonany w laboratorium, dlatego jego wyniki dobrze również potwierdzić u specjalisty.
Normy cholesterolu różnią się dla kobiet i dla mężczyzn. Przy ocenie wyników badania cholesterolu należy uwzględnić również indywidualne czynniki, w tym nie tylko płeć, ale i wiek, tryb życia, choroby współistniejące, rodzaj diety, aktywność fizyczną czy palenie papierosów.
Jak obniżyć zbyt wysoki cholesterol? Zadbaj o siebie!
Jeśli Twój cholesterol jest za wysoki lub zbliża się do poziomu niepokojącego, nie zamiataj problemu pod dywan i zacznij dbać o siebie jak najlepiej. Przede wszystkim otrzymane wyniki skonsultuj z lekarzem, który oceni, czy w danym przypadku nie ma konieczności wdrożenia specjalistycznej farmakoterapii (np. statyny). Jeśli leki na receptę nie będą potrzebne, możesz postawić na tabletki na cholesterol dostępne bez recepty, które pomagają ograniczyć ilość cholesterolu absorbowanego przez organizm z pożywienia lub pomagają obniżyć poziom złego cholesterolu i jednocześnie podwyższyć poziom dobrego cholesterolu.
By zapanować nad poziomem cholesterolu w organizmie, zadbaj o siebie. Wprowadź zmiany w diecie i stylu życia. Ogranicz spożywanie tłuszczów nasyconych i tłuszczów trans, zwiększając jednocześnie spożycie błonnika. Sprzymierzeńcem w dbaniu o prawidłowy poziom cholesterolu w organizmie będą też kwasy Omega-3, witamina C i witamina E, a także niektóre zioła (np. karczoch czy ostropest plamisty). Zwiększ również aktywność fizyczną, bo jest to jeden z najlepszych sposobów na skuteczne obniżenie poziomu złego cholesterolu w organizmie i jednocześnie podwyższenie poziomu dobrego cholesterolu.
Skutki zbyt wysokiego poziomu cholesterolu
Nie należy lekceważyć wysokiego poziomu cholesterolu, bo skutki takiego zaniedbania mogą być poważne. Pacjenci z wysokim cholesterolem są narażeni między innymi na rozwój miażdżycy i choroby wieńcowej, ale to nie wszystko. Zbyt wysoki poziom cholesterolu może się przyczyniać do wtórnego nadciśnienia tętniczego, niewydolności nerek, zaburzeń płodności, a nawet niedokrwienia kończyn dolnych i wielu innych poważnych stanów chorobowych.