Nowa kampania Stowarzyszenia MANKO i Głosu Seniora pod nazwą „Toalety ratują życie” nabiera tempa! Tą ważną inicjatywą zainteresowała się TVP 3 Kraków, a prezes Łukasz Salwarowski gościnnie wystąpił w reportażu Agaty Jędrzejczak-Dyląg na temat dyskryminacji toaletowej.
Na łamach Głosu Seniora już wielokrotnie sygnalizowaliśmy problem zbyt małej liczby publicznych toalet, co ogranicza wyjścia z domu wielu osób starszych. To potęguje problem samotności, izolacji, bezruchu, przedwczesnej niepełnosprawności i niesamodzielności. Według badań aż 96.7% seniorów bierze pod uwagę dostęp do toalet przy planowaniu aktywności poza miejscem zamieszkania, a z20% zupełnie rezygnuje z wyjścia.
W ramach naszych działań apelujemy do władz o zmianę prawa i ustawowy nakaz montażu bezpłatnych i ogólnodostępnych toalet w dyskontach, kościołach, urzędach, parkach, na dworcach i cmentarzach. Dzięki kampanii Stowarzyszenia MANKO docierają do nas skargi z całej Polski: Kłodzka, Kołobrzegu, Bydgoszczy, Krakowa czy Poznania. Jak widać problem dotyczy nie tylko małych miejscowości, lecz także dużych, dobrze rozwiniętych miast. W Krakowie jest zaledwie 65 publicznych toalet. Z kolei w całej Polsce jedna toaleta publiczna przypada na 12 tysięcy mieszkańców! Większość jednak jest bezobsługowa, co dla wielu osób starszych stanowi kolejną przeszkodę, ponieważ z płatności elektronicznych korzysta zaledwie co piąty senior. Podczas samorządowej kampanii apelowaliśmy do kandydatów o uwzględnienie zwiększenia liczby bezpłatnych toalet w ich programach wyborczych.
Czytelnicy Głosu Seniora często skarżą się nie tylko na automatyczne rozwiązania, ale także na wysokie opłaty za skorzystanie z toalety. Ostatnimi czasy dostaliśmy kilka zgłoszeń dyskryminacji na dworcu głównym w Bydgoszczy. Nowoczesność budynku przytłacza seniorów, którzy nie potrafią pokonać blokady w postaci obrotowych poręczy.
Dyskryminacja toaletowa to poważna kwestia również ze względów zdrowotnych. Ponad 50% kobiet i 30% mężczyzn po 60 roku życia ma problem z nietrzymaniem moczu. Jak zgodnie podkreślają nasi eksperci, prof. Marta Podhorecka i prof. Piotr Jankowski, w obawie przed brakiem szybkiego dostępu do toalety seniorzy często nie piją wystarczającej ilości płynów, co prowadzi do omdleń i upadków. Powstrzymywanie moczu powoduje infekcję, a oddawanie go na zapas – częstomocz. Brak wystarczającej liczby toalet publicznych to zatem narażanie zdrowia i życia najstarszych członków naszego społeczeństwa. Seniorzy często zamykają się w czterech ścianach i wycofują z jakiejkolwiek aktywności – zarówno fizycznej, jak i towarzyskiej. To z kolei powoduje przedwczesną niesamodzielność i niesprawność, izolację i pogorszenie stanu psychicznego, a nawet konieczność skorzystania z kosztownej opieki długoterminowej: zakładu opiekuńczo-leczniczego albo domu pomocy społecznej, co znacząco obciąża budżet państwa i miasta.
Czy są rozwiązania prawne?
Władze wielu miast tłumaczą się wysokimi kosztami budowy i utrzymania toalety publicznej. Urzędnicy zasugerowali, by seniorzy korzystali z toalet dostępnych w klubach seniora, domach kultury czy miejskich instytucjach. To jednak nie rozwiązuje problemu, bo starsi wstydzą się prosić o pomoc. Taka sugestia nie ma zastosowania również w większości dyskontów, w których seniorzy chętnie robią zakupy. Pracownicy bardzo rzadko zgadzają się udostępnić toaletę osobom z zewnątrz i nie przekonuje ich nawet błaganie seniora w potrzebie.
Tymczasem sklepy powyżej 100 m2 mają obowiązek ją zapewnić. Przepis ten obowiązuje od 6 lat, nie dotyczy jednak tych sklepów, które powstały wcześniej. Informowaliśmy o tym w wywiadzie z podsekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, Moniką Sikorą. Materiał został opublikowany w 75 numerze Głosu Seniora na 32 stronie: https://glosseniora.pl/wp-content/uploads/OGS_75_07-01_5.pdf. Czekamy na zmiany prawne w tej sprawie!
Razem można więcej!
Apelujemy do decydentów o stanowcze działania w celu poprawy dostępności do publicznych toalet w całym kraju. Jeśli byliście świadkami lub ofiarami dyskryminacji toaletowej, prosimy o przesłanie takiej informacji: mailem na adres ogs@manko.pl, pocztą na adres os. Urocze 12, 31-953 Kraków lub telefonicznie pod numerem 12 429 37 28. Zachęcamy również na propozycje rozwiązania tego problemu i przykłady dobrych praktyk, które pokazują, jak samorządy i firmy biorą sprawy we własne ręce. Jak informuje nas Warszawska Rada Seniorów, takim wzorem jest warszawska dzielnica Ochota, gdzie przygotowano mapę i spis bezpłatnych toalet.
Zapraszamy również do zapoznania się z reportażem na temat dyskryminacji toaletowej dostępnym na kanale Głosu Seniora YT. Jest dostępny pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=eF9Po4H8cV4.