Spółdzielczość powstała w Europie w połowie XIX wieku i pomimo wielu ewolucji jako forma ruchu społeczno – gospodarczego jest ważnym ogniwem w wielu światowych gospodarkach. Tradycje polskiej gospodarki społecznej czyli polskiego ruchu spółdzielczego są bez wątpienia ważne i zarazem niezwykle interesujące.
W tą tradycję wpisuje się Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna „Gromada”.
Działalność Spółdzielni „Gromada” w II RP
Gromada rozpoczęła swoją działalność 10 lutego 1937 roku. Tego dnia z inicjatywy Związku Młodzieży Wiejskiej “Wici”, Związku Zawodowego Pracowników Spółdzielczych, Spółdzielczości Rolnej i Organizacji Rolniczych powołano Spółdzielnię Turystyczno-Wypoczynkową “Gromada”. Gdy Kazimierz Wyszomirski (pierwszy Prezes Gromady) podpisał akt założycielski ST-W „Gromada” wierzył, że to pierwsze, chłopskie biuro podróży rozwinie turystykę, wypoczynek i kulturę w środowisku wiejskim. Pierwsze biuro „Gromada” mieściło się po sąsiedzku z obecną siedzibą OST „Gromada”, w gmachu Spółdzielni Rolniczych w Warszawie przy ulicy Wareckiej 11 a. Założyciele Spółdzielni Turystyczno-Wypoczynkowej “Gromada”. chcieli zapewnić możliwość korzystania z taniego wypoczynku i turystyki swoim członkom, głównie mieszkańcom wsi. Myśl zorganizowania Spółdzielni turystycznej przywiózł Kazimierz Wyszomirski z Jugosławii i Czechosłowacji, gdzie przebywał uczestnicząc w pracach Słowiańskiego Związku Młodzieży Wiejskiej. Przy okazji warto przypomnieć, że również od południowych sąsiadów przywiózł Wyszomirski ideę spółdzielni zdrowia, którą także z powodzeniem rozpowszechnił na polskiej wsi.
Na początku Spółdzielnia prowadziła działalność typowo turystyczną organizując m.in. zwiedzanie w wielu miastach w Polsce zakładów wytwórczych Spółdzielni „Społem”. Do wybuchu II wojny światowej około 100 tysięcy osób z rodzin wiejskich i działaczy spółdzielczych skorzystało z tej formy usług „Gromady”.
Inną ważną przedwojenną inicjatywą Spółdzielni „Gromada” było zamówienie w państwowych fabrykach w Radomiu i Bydgoszczy bardzo dużej, jak na przedwojenne stosunki, partii 100 tysięcy rowerów o nazwie „GROMADA”. Zarząd „Gromady” latem 1939 roku rozpoczął rozmowy z bydgoską fabryką rowerów, w celu zawarcia umowy na produkcję kolejnych 500 tysięcy rowerów.
Spółdzielnia Turystyczna – Wypoczynkowa „Gromada” organizowała wyjazdy zagraniczne dla polskich rolników których interesowała spółdzielczość wiejska, w tym szczególnie organizacja spółdzielni zdrowia.
Uczestnicy tych wyjazdów mieli możliwość połączenia wypoczynku z nauką i poznawaniem nowoczesnych technik i technologii agrarnych.
W ciągu półtora roku swej działalności, do wybuchu II wojny światowej, ponad 3700 osób dzięki „Gromadzie” mogło zwiedzić Danię, Jugosławię, Bułgarię, Czechosłowację, Finlandię czy Niemcy oraz podnieść swoją wiedzę agrarną.
Założyciele kierowali się przeczuciem, że mają dobry pomysł na działalność gospodarczą, co potwierdziło się w ciągu następnych dziesięcioleci. Stworzono biuro podróży
o międzynarodowym standardzie obsługi, które stało się oknem na świat dla obywateli II Rzeczypospolitej.
Tak dynamiczny rozwój turystyki skłonił ówczesnego Prezesa Zarządu Kazimierza Wyszomirskiego wspólnie z prof. Marianem Rapackim do wysunięcia projekt budowy, lub zakupu morskiego statku turystycznego. Uchwałą Zarządu „Gromady” z dnia 1 sierpnia 1939 roku zdecydowano o zakupie w londyńskiej stoczni statku pasażerskiego, który miał nosić imię „GROMADA”. Wybuch wojny nie pozwolił na realizację tej interesującej koncepcji.
Spółdzielnia Gromada po II wojnie światowej
Działalność Spółdzielni „Gromada” po II wojnie światowej została z inicjatywy Kazimierza Wyszomirskiego reaktywowana 4 grudnia 1957 roku, jako spółdzielnia osób fizycznych i prawnych. Cele spółdzielni jak rozbudzanie i zaspokajanie zapotrzebowania ludności wiejskiej na usługi turystyczne i wypoczynkowe oraz podnoszenie kultury, zdrowotności i kwalifikacji zawodowych zapisane zostały w jej statucie. Od pierwszego roku powojennej działalności zainicjowano systematyczną rozbudowę sieci biur turystycznych, a później i hoteli.
W 1958 roku, rok po reaktywowaniu, zrzeszając kilkadziesiąt organizacji członkowskich „Gromada”, obsłużyła 250 tysięcy osób na wycieczkach krajowych, umożliwiła też wyjazdy za granicę 1700 osobom.
W 1961 roku Gromada dysponowała oddziałami we wszystkich miastach wojewódzkich i kilkunastoma placówkami powiatowymi. „Gromada”, jako pierwsze biuro podróży
w Polsce wprowadziło również turystykę edukacyjną.
Biura w krótkim czasie pozyskały zagranicznych partnerów, touroperatorów i rozpoczęły rozwiniętą współpracę z krajami otwartymi na turystykę do Polski i Europy.
Warto również wspomnieć iż to właśnie Gromada, już od początku lat sześćdziesiątych zaczęła organizować „wczasy pod gruszą” dla mieszkańców dużych miast
w gospodarstwach chłopskich, która to idea stała się zaczątkiem popularnej obecnie agroturystyki. W maju 1967 roku podczas Walnego Zjazdu Przedstawicieli podjęto uchwałę o zmianę nazwy ze Spółdzielni Turystyczno-Wypoczynkowej na Ogólnokrajową Spółdzielnię Turystyczną.
Obecnie Biura Turystyczne „Gromada” (własne oraz licencyjne) obsługują klientów krajowych i zagranicznych oferując organizację wyjazdów weekendowych oraz pobytów wypoczynkowych w kraju i za granicą, organizację podróży „incentive”, kompleksową obsługę podróżniczą zarówno klientów instytucjonalnych, jak i indywidualnych
z pakietem usług dodatkowych (bilety lotnicze, promowe, autokarowe, kolejowe, pełny zakres ubezpieczeń, usługi wizowe, rezerwacje hotelowe, transfery, wynajem samochodów).
Przez kolejne dziesięciolecia potencjał Ogólnokrajowej Spółdzielni Turystycznej „Gromada” ewoluował i zmieniał się wraz z polską gospodarką. Efektem tych zmian była rozbudowa usług hotelarskich.
Działalność hotelarska Gromady
Pierwszym hotelem Gromady (oddanym do użytku w dniu 9.09.1961r.) był obiekt w Warszawie przy Placu Powstańców Warszawy 2 o rozpoznawalnej do dziś, nazwie „Dom Chłopa”. Spółdzielnia świetnie radziła sobie w warunkach częściowo zamkniętej gospodarki bloku państw socjalistycznych, przyjmując i obsługując gości hotelowych według wysokich, zachodnich standardów.
Następne hotele Gromady powstały w latach 70-tych oraz 80-tych. Były to kolejno hotele w: Zakopanem (1974r.), Łomży (1975r.) ,Toruniu (1977r.) czy w Pile (1987r.) oraz przeznaczony na leczenie sanatoryjne rolników obiekt w Busku – Zdroju (1981r.). Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte to również czas budowy i włączenia do powstającej sieci Gromada dużych ośrodków wypoczynkowych w Międzyzdrojach oraz Krynicy-Zdroju.
Tworząc własną sieć hotelową w kolejnych latach Spółdzielnia zakupiła i uruchomiła pod własną marką hotele w Poznaniu (1997r.), Koszalinie (2001r.) oraz Radomiu (2001r.). W 2002 roku ukończono budowę drugiego skrzydła Hotelu „Dom Chłopa” w Warszawie.
To, co wyróżnia obiekty Gromady to doskonałe lokalizacje, połączenie tradycji z nowoczesnością, wysokiej jakości standardu obsługi oraz tradycyjna polska kuchnia. Wszystkie obiekty oferują szeroki wachlarz usług hotelowych, gastronomicznych i konferencyjnych.
Nawiązując do historycznych tradycji i idei przedwojennych spółdzielni zdrowia oraz wychodząc naprzeciw współczesnym wyzwaniom „Gromada” oferuje wypoczynek połączony z leczeniem w Hotelu Gromada Medical SPA w Busku – Zdroju poprzez funkcjonujący tam Zakład Leczniczy z odnową biologiczną.
Zakład Leczniczy Busko-Zdrój 
Zakład Leczniczy Busko-Zdrój
Podsumowanie
Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna „Gromada” to polska firma ze 100% kapitałem polskim, wywodząca swoje korzenie z polskiej, chłopskiej tradycji.
Na podkreślenie zasługuje fakt, ze zarówno w początkach działalności, jak i później Gromada swój potencjał budowała stopniowo własną pracą i wielkim wysiłkiem swoich członków i oddanych pracowników.
Patrząc na Spółdzielnię przez pryzmat 85-cio letniej działalności śmiało można przyznać jej pozycję ważnego podmiotu w usługach turystycznych i hotelarskich w Polsce.
Jesteśmy dumni, że przez te wszystkie lata mogliśmy służyć milionom osób, spełniając ich marzenia o podróżowaniu, poznawaniu najciekawszych zakątków Polski i świata oraz goszcząc ich w naszych obiektach hotelowych i wypoczynkowych.
Zapraszamy do naszych Hoteli, Ośrodków Wypoczynkowych i Biur Turystycznych. Najlepsze oferty znajdą Państwo na www.gromada.pl.
Do zobaczenia w Gromadzie!