Pandemia koronawirusa to ogromne wyzwanie dla naszego zdrowia psychicznego. Znaleźliśmy się w sytuacji wystąpienia realnego zagrożenia dla zdrowia. Pojawiły się zmartwienia, problemy nad którymi często nie mamy żadnej kontroli. Do tego COVID-19 zmusił nas do wypracowania nowej formy funkcjonowania w życiu zawodowym i obszarze domowym. – Pandemia jest sytuacją nieprzewidywalną, bez możliwości budowania dłuższej perspektywy. W tej trudnej sytuacji również i cała rodzina staje w konieczności zupełnie innej organizacji codziennej aktywności – mówi prof. dr hab. n. med. Małgorzata Janas-Kozik z Katedry Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Kiedy zostaliśmy zamknięci w domach u wielu osób pojawiły się trudne i silne emocje. Dowiedzieliśmy się więcej rzeczy na temat naszych reakcji oraz zachowań innych domowników, którzy tak jak my zostali przytłoczeni i ściśnięci na małej przestrzeni. Wnukowie nieustannie spędzają czas na nauce zdalnej przed komputerem, dorośli tracą często pracę i źródło dochodu, a Seniorzy mają utrudniony dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej. Napięcie rośnie w całej rodzinie. Jak zatem zorganizować życie rodzinne, żeby było spokojniej?
Aktywny Senior w domu
Aktywności, które kiedyś były wykonywane poza domem, zostały przerzucone do przestrzeni domowej, a ta jest zwykle ograniczona i rodzi to pewne trudności i konsekwencje. Prawdziwym wyzwaniem może być zatem sporządzenie obowiązujących zasad i przygotowanie planów dnia – planów, w których każdy ma czas dla siebie, kiedy jeden z domowników jest aktywny, a drugi w tym czasie odpoczywa. Każdy z nas potrzebuje bowiem kilkudziesięciu minut dziennie, aby móc realizować swoją potrzebę prywatności, intymności z poszanowaniem przestrzeni innych. Każdy musi mieć możliwość relaksu. Warto podzielić przestrzeń w domu na miejsca, w których pracujemy i na te, które zarezerwowane są dla rodziny. Ważny jest stały rytm dnia – posiłki o tych samych godzinach, dbałość o jakość i ilość snu. Codziennie warto uprawiać bezpieczną aktywność fizyczną – na zewnątrz lub w domu. Sięgnij na przykład po filmy z domowymi treningami ADAMED-u, wpisując w YouTube: „Aktywny Senior w domu – zestaw A lub B”. Jeżeli spędzamy tak dużo czasu w domu, to może warto wrócić do dawnych zainteresowań i robić rzeczy, na które nigdy wcześniej nie było czasu?
Rozmowa lepsza niż serwis informacyjny
W dobie COVID-19 od lęku jest bardzo blisko do złości i agresji. Już sam nadmiar niepokojących informacji może znacznie pogorszyć nasz dobrostan psychiczny.
Aby radzić sobie z emocjami innych, trzeba najpierw rozumieć własne odczucia. Może zatem to dobry czas na mentalną wycieczkę w głąb siebie? Zwracajmy też uwagę na dobór słów przy wyrażaniu emocji i koncentrujmy się na dobrych wiadomościach, myślmy pozytywnie. Inicjujmy rozmowy i okazujmy zainteresowanie. Rozmowa z bliskimi to zawsze lepszy pomysł niż kolejny serwis informacyjny!
– A w przypadku kryzysu nie bójmy się nazywać swoich uczuć – złości, lęku i wszelkich obaw. Nie bójmy się przyznać, że popełniliśmy błąd. Dotyczy to w szczególności postaw wobec najmłodszych – tłumaczmy im, że dla nas to także jest nowa, trudna sytuacja – podkreśla prof. dr hab. n. med. Małgorzata Janas-Kozik.
| COVID-19 – jak radzić sobie z lękiem i nie ulec panice Nie izoluj się. Pozostań w kontakcie z bliskimi – rodziną i przyjaciółmi.Jeżeli przebywasz w domu – zaplanuj swój czas.Ogranicz korzystanie z mediów i stawiaj na wiarygodne źródła.Pomagaj i bądź wrażliwy na innych. Nie stygmatyzuj chorych.Zadbaj o kondycję fizyczną i higienę.Odżywiaj się prawidłowo – cel to zrównoważona dieta.Dobrze się wysypiaj – traktuj sen jak rzecz świętą.Rozwiń kreatywność – wykorzystaj wolny czas.Zaakceptuj swoje emocje i kontroluj je. Bądź z siebie dumny – przestrzeganie kwarantanny to troska o innych. |
Smutek może być oznaką choroby
Nie każde uczucie przygnębienia jest równoznaczne z chorobą – przejściowe złe samopoczucie może zdarzyć się każdemu. Ale pamiętaj – smutek może być oznaką choroby. Jeżeli od tygodni nie masz chęci do życia, unikasz kontaktu z bliskimi, nic cię nie cieszy, a przy tym źle sypiasz – idź do lekarza! Nie zwlekaj i zadbaj o swoje zdrowie!
Osoby w kryzysie emocjonalnym, które źle znoszą odosobnienie i odczuwają stres lub lęk wywołany sytuacją zagrożenia epidemiologicznego mogą otrzymać pomoc psychologiczną w ramach całodobowej, bezpłatnej Telefonicznej Informacji Pacjenta, dzwoniąc pod numer 800-190-590. Nie wszystko jednak da się załatwić na odległość. Od 15 marca br. w życie weszły nowe przepisy dotyczące teleporad i zdalnej opieki medycznej. W określonych przypadkach możliwa będzie również normalna stacjonarna wizyta.
Według nowych przepisów wizyta stacjonarna zamiast teleporady może być przeprowadzona m.in w przypadku:
- jeśli pacjent nie wyrazi zgody na formę zdalną wizyty – wyjątek stanowi kontakt w celu wystawienia zaświadczenia oraz podejrzenie zakażenia koronawirusem
- osób przewlekle chorych, u których pojawiły się nowe objawy bądź nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia
- podejrzenia choroby nowotworowej
- jeżeli jest to pierwsza wizyta (w przypadku pierwszego kontaktu z wybranym specjalistą oraz wizyt wymagających fizycznego badania).
____
Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Janas-Kozik
Specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży, specjalista pediatrii, po ukończeniu 4-letniego szkolenia podyplomowego z psychoterapii, pracuje również jako psychoterapeuta pod stałą superwizją. Kierownik Katedry Psychiatrii i Psychoterapii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Kierownik Oddziału Klinicznego Psychiatrii i Psychoterapii Wieku Rozwojowego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego posadowionego w Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu sp. z o.o. Zainteresowania naukowe ogniskuje na zaburzeniach odżywiania się, zarówno tych klasycznych, jak i nowych, trudno diagnozowalnych postaciach, problematyce FASD, ASD, jak również obszarze adolescencji zarówno w kontekście fizjologii, jak i charakterystycznych dla tego okresu zaburzeń.
