Jeśli kiedykolwiek dokuczało Ci drapanie w gardle i pojawiły się trudności z przełykaniem, prawdopodobnie było to zapalenie gardła. Ostry stan zapalny mija dość szybko. Jednak problemy zaczynają się, gdy często nawraca lub nawet masz wrażenie, że nie mija i utrzymuje się przez kilka tygodni. Czy w takim przypadku należy udać się do lekarza? Sprawdź!
Ostre vs. nawracające zapalenie gardła – czym się różnią?
Podczas stanu zapalnego w gardle można odczuwać ból lub różnie opisywane objawy nadwrażliwości czuciowej w tym obrębie, takie jak drapanie, kłucie, zaburzenia połykania – dysfagia, ból przy połykaniu lub nawet niemożność połykania – odynofagia. Często towarzyszy im odruch chrząkania oraz kaszlu [1]. Ze względu na długość utrzymywania się tych objawów oraz mechanizmy ich powstawania, wyróżnia się ostre lub przewlekłe zapalenie gardła.
Ostre zapalenie gardła to choroba wywołana przez infekcje, najczęściej wirusowe, a rzadziej bakteryjne. Pojawia się nagle, utrzymuje się przez kilka dni i zazwyczaj mija w ciągu tygodnia. Towarzyszą mu inne charakterystyczne objawy, takie jak złe samopoczucie, wysoka gorączka, ból głowy i bóle mięśni [2]. Kiedy jednak dolegliwości nie ustępują albo pojawiają się często, a przy tym nie mają związku z infekcjami, można podejrzewać przewlekłe lub nawracające zapalenie gardła [1].
Nawracające zapalenie gardła – jakie są najczęstsze przyczyny?
Do najczęstszych powodów nawracającego bólu gardła zalicza się przewlekłe zapalenie błony śluzowej gardła spowodowane przez czynniki zewnętrzne. Mogą to być [2]:
-
kontakt z kurzem, dymem tytoniowym lub lotnymi związkami drażniącymi błonę śluzową;
-
picie mocnego alkoholu;
-
przebywanie w zapylonym miejscu pracy;
-
nadużywanie klimatyzacji;
-
narażenie gardła na oddychanie suchym powietrzem lub na skrajnie zmienne warunki temperatury.
Po wykluczeniu czynników zewnętrznych należy zwrócić uwagę również na te wewnętrzne, które mogą powodować nawracające zapalenie gardła. Należą do nich m.in. [1, 2]:
-
choroby tarczycy np. niedoczynność;
-
przewlekłe zapalenie zatok przynosowych lub przewlekły nieżyt nosa;
-
przewlekłe zapalenie oskrzeli;
-
przewlekłe zapalenie migdałków podniebiennych;
-
zaburzenia gospodarki hormonalnej np. w przebiegu menopauzy;
-
zdeformowane masywy kostne nosa;
-
ogólne choroby serca, nerek lub przewodu pokarmowego;
-
alergie;
-
cukrzyca;
-
refluks żołądkowo-przełykowy;
-
choroby krtani u osób zawodowo posługujących się głosem;
-
przyjmowanie niektórych leków np. obniżających ciśnienie krwi.
Leczenie nawracającego zapalenia gardła – kiedy pacjent powinien udać się do lekarza?
Jeżeli silny ból gardła, chrypka, pochrząkiwanie lub problemy z przełykaniem nie mijają pomimo wyeliminowania lub braku czynników zewnętrznych, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego. Ważne jest znalezienie przyczyny nawracającego zapalenia gardła. Jeśli nie uda się jej ustalić lekarzowi ogólnemu, powinien on wystawić skierowanie do poradni laryngologicznej.
Poza tym do specjalisty należy udać się niezwłocznie, jeśli ból gardła jest stały, jednostronny, nie ma nic wspólnego z infekcją i towarzyszą mu trudności w przełykaniu lub krwawienie. Może być to objaw choroby nowotworowej, która najczęściej zajmuje środkową część gardła [3].
Konsultacji lekarskiej wymagają także nawracające jednostronne lub obustronne bóle gardła z towarzyszącym im zaflegmieniem oraz uczuciem utknięcia ciała obcego nisko w gardle. Takie dolegliwości, które nasilają się zwłaszcza o poranku, mogą wynikać z refluksowego zapalenia gardła dolnego i tylnej części krtani. Dochodzi do niego w wyniku przewlekłego zapalenia błony śluzowej żołądka związanego z niezdrową dietą lub przepukliną rozworu przełykowego [2].
W celu dokładnego zdiagnozowania przyczyn powtarzającego się lub trwającego długo bólu gardła, wykonuje się pełne badanie laryngologiczne u specjalisty. Laryngolog po dokonaniu pełnej oceny gardła będzie w stanie ustalić nie tylko powód nawracającego zapalenia, ale także wdrożyć leczenie odpowiednie dla Twojego przypadku [3].
Artykuł na zlecenie marki Chlorchinaldin
Bibliografia:
1. Waśniewska-Okupniak E., Ból gardła, Lekarz POZ 5/2020, s. 253-257.
2. Szołdra-Seiler A., Przyczyny przewlekłego lub nawracającego bólu gardła, 2014, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/grypa/lista/99255,przyczyny-przewleklego-lub-nawracajacego-bolu-gardla (dostęp: 06.03.2025).
3. Wiercińska M., Ból gardła – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby, 2022, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105644,bol-gardla (dostęp: 06.03.2025).