Dolna część brzucha to obszar, w którym znajduje się większość jelita cienkiego i jelito grube. Z tego powodu ból odczuwany w tym miejscu jest najczęściej związany z chorobami dolnej części przewodu pokarmowego. Może również wynikać z dysfunkcji układu moczowego czy narządów rodnych u kobiet. Lokalizacja bólu pomaga we wstępnym określeniu możliwej przyczyny dolegliwości. Dyskomfort w lewym dolnym kwadrancie może przykładowo sugerować uchyłkowatość jelita, a w prawym – zapalenie wyrostka robaczkowego. Aby trafnie zidentyfikować źródło problemu, konieczna jest pogłębiona diagnostyka, zarówno laboratoryjna, jak i obrazowa.
Podstawowe badania laboratoryjne przy bólach brzucha
Badania laboratoryjne to podstawowy etap w procesie diagnostyki schorzeń jelit. Pozwalają na ocenę stanu zapalnego, obecności infekcji oraz innych nieprawidłowości metabolicznych i funkcjonalnych. Do najczęściej wykorzystywanych badań należą:
- badanie kału na krew utajoną – wykrywa mikroskopijne ilości krwi w stolcu, mogące świadczyć o zmianach zapalnych lub nowotworowych;
- posiew kału – umożliwia identyfikację bakterii powodujących biegunki i zakażenia jelitowe;
- inne badania kału – pozwalają wykryć pasożyty, wirusy oraz zaburzenia trawienia, np. związane z trzustką;
- testy oddechowe – wykorzystywane do wykrywania nietolerancji glukozy, zakażenia H. pylori, przerostu flory bakteryjnej jelita.
Wyniki tych badań dostarczają cennych informacji w rozpoznaniu chorób jelit i pomagają zdecydować o konieczności dalszych testów obrazowych lub endoskopowych.
Jakie badania obrazowe wykonuje się przy podejrzeniu chorób jelit?
Gdy objawy wskazują na możliwe zmiany anatomiczne lub nieprawidłowości w ruchomości jelit, lekarze zlecają badania obrazowe. Są one pomocne w identyfikacji stanów ostrych i przewlekłych. Badania obrazowe wykonywane przy bólach w dolnej części brzucha:
- USG jamy brzusznej – nieinwazyjne, szybkie badanie wykrywające zmiany zapalne i patologie strukturalne;
- badanie pasażu jelitowego – ocenia ruchomość jelita i tempo przesuwania treści;
- tomografia komputerowa (TK) – pokazuje dokładny obraz struktur brzucha;
- defekografia – analizuje mechanikę wypróżniania i pracę mięśni odbytu;
- rezonans magnetyczny (MRI) i MRCP – dostarczają obrazów narządów jamy brzusznej bez użycia promieniowania.
Dzięki tym technikom możliwe jest wykrycie wielu nieprawidłowości, takich jak guzy, stany zapalne, uchyłki czy zwężenia przewodu pokarmowego. O potrzebie wykonania powyższych badań decyduje lekarz. Ewentualne skierowanie następuje w następstwie zebrania wywiadu i wykonania badania fizykalnego.
Kolonoskopia przy bólach w dolnej części brzucha
W celu wykrycia schorzeń jelit wykonuje się także badanie endoskopowe. Kolonoskopia jest ważnym elementem diagnostyki chorób dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Umożliwia bezpośrednie obejrzenie wnętrza jelita grubego i pobranie wycinków do analizy. Wskazania do kolonoskopii:
- podejrzenie raka jelita grubego;
- przewlekłe zaparcia lub biegunki;
- krew w stolcu lub krwawienie z odbytu;
- ból brzucha o nieznanej przyczynie;
- kontrola w przebiegu chorób zapalnych jelit;
- monitorowanie po usunięciu polipów.
Kolonoskopia nie tylko umożliwia diagnozę, ale również leczenie – np. usunięcie polipów. Decyzję o przeprowadzeniu kolonoskopii we Wrocławiu lub innym mieście podejmuje lekarz.
Badanie polega na wprowadzeniu przez odbyt giętkiego endoskopu (kolonoskopu), wyposażonego w kamerę. Procedurę przeprowadza się po wcześniejszym oczyszczeniu jelit. Podczas kolonoskopii lekarz ocenia błonę śluzową jelita grubego na całej jego długości.
Ból w dolnej części brzucha może mieć wiele źródeł, jednak bardzo często jego przyczyną są schorzenia jelit. Aby prawidłowo rozpoznać problem, konieczne jest zastosowanie odpowiednich badań: od podstawowych analiz kału i krwi, przez obrazowanie narządów, aż po endoskopię. Wczesna diagnostyka zwiększa szanse na skuteczne leczenie i uniknięcie powikłań.